PTE Speaking là một trong ba phần thi quan trọng của kỳ thi PTE, nếu làm tốt phần thi này thì tổng điểm bài thi còn có cơ hội nâng cao, giúp bạn đạt được những dự định hoặc mục đích học tập, làm việc tương lai.
1. PTE Speaking là gì?
PTE Speaking là một trong ba phần thi đánh giá kỹ năng sử dụng tiếng Anh của PTE, PTE Speaking có rất nhiều dạng câu hỏi, đòi hỏi thí sinh phải tìm hiểu và nắm được những lưu ý khi làm bài.
Phần thi PTE Speaking được xây dựng nhằm xác định khả năng sử dụng tiếng Anh của thí sinh có linh hoạt và hiệu quả không. PTE Speaking được chia thành sáu phần thi nhỏ, từng dạng sẽ có số câu hỏi khác nhau.
Cụ thể như sau:
– Personal Introduction là phần giới thiệu bản thân, thí sinh có khoảng 60 giây để chuẩn bị và trả lời. Tuy nhiên, phần thi này không tính điểm nên sẽ không ảnh hưởng đến điểm số cuối cùng.
– Read Aloud sẽ có khoảng sáu đến bảy câu, yêu cầu thí sinh phải đọc to, rõ ràng đoạn văn cho sẵn trong vòng bốn mươi giây.
– Repeat Sentence có khoảng mười đến mười hai câu, yêu cầu thí sinh nghe và nhắc lại câu văn ngắn từ mười đến mười hai từ.
– Describe Image có năm đến sáu câu hỏi, yêu cầu thí sinh mô tả bức tranh được cho sẵn bằng lời văn của bản thân trong bốn mươi giây.
– Retell Lecture có hai đến ba câu hỏi, yêu cầu thí sinh nghe và nhắc lại nội dung của một bài giảng bằng giọng văn của bản thân trong bốn mươi giây.
– Answer Short Question có mười đến mười hai câu, yêu cầu thí sinh trả lời câu hỏi ngắn bằng một hoặc vài từ.
Dù tập trung đánh giá khả năng nói nhưng hệ thống chấm điểm của PTE có phần phức tạp hơn, PTE Speaking không chỉ là điểm số của kỹ năng nói mà còn được sử dụng để tính điểm cho kỹ năng đọc và nghe.
Điển hình phải kể đến là phần thi Read Aloud sẽ chiếm 25% điểm Speaking, 28% điểm Reading. Vậy nên, nếu muốn đạt điểm tổng cao hoặc gỡ điểm cho những phần thi kỹ năng khác, bạn có thể cố gắng làm tốt PTE Speaking.
2. Lưu ý chung cho bài thi nói PTE
Vì PTE được diễn ra hoàn toàn trên máy tính nên có một số lưu ý mà thí sinh cần kiểm tra, quan trọng nhất là mic thu âm. Hãy đẩy mic lên chóp mũi và kiểm tra bằng cách nói vào, nếu phát hiện thì cần yêu cầu trung tâm khảo thí đổi mic.
Về lí do tại sao phải đặt mic ở chóp mũi thay vì ngang miệng, bởi đặt ở miệng thường sẽ bị lẫn tạp âm khi phát âm gió. Còn tông giọng, thí sinh nên trả lời với tông giọng vừa phải, không cao quá hoặc trầm quá, miễn đảm bảo nói rõ ràng, phát âm chuẩn.
3. Cách làm bài cho từng phần PTE Speaking
Phần thi PTE Speaking sẽ gồm sáu nội dung chính, để làm tốt thì thí sinh cần hiểu và biết cách làm bài trước khi nắm được các tiêu chí chấm điểm. Vậy, hãy cùng EC INSPRIDE tìm hiểu cách làm bài cho từng phần thi nói PTE sau đây nhé.
3.1. Giới thiệu bản thân (Personal Introduction)
Personal Introduction hay giới thiệu bản thân là phần mở đầu của PTE Speaking cũng như PTE, thí sinh có khoảng hai lăm giây để chuẩn bị thông tin và ba mươi giây để tiến hành giới thiệu bản thân.
Dù không tính điểm nhưng thí sinh vẫn nên làm tốt phần thi này, bởi đây là phần được gửi đến trường, đơn vị việc làm mà bạn lựa chọn. Vậy nên, hãy đầu tư thật tốt để có thể gây ấn tượng với tổ chức, đơn vị ứng tuyển.
Vì chỉ có một lần để ghi âm nên bạn có thể chuẩn bị trước, tận dụng hai lăm giây được cho để ghi chú những phần quan trọng ra giấy nháp. Có một số mẫu câu về giới thiệu bản thân mà bạn có thể sử dụng, ví dụ như:
Hello, my name is ___ and I’m ____ years old. I come from ____, a _____ country.
I’m studying/working ___ (Phần này, bạn có thể bắt đầu giới thiệu sơ lược về học vấn cũng như công việc hiện tại của bản thân).
In my free time, I’m fond of ____
I’m taking the PTE exam to test my English skills as part of the visa (or university) requirement ____
Bạn có thể viết trước một đoạn giới thiệu về bản thân với hội đồng thi PTE cũng như mục đích học tập, làm việc. Bắt đầu luyện tập, đọc trôi chảy và phát âm rõ ràng sẽ ghi điểm với trường học, đơn vị tuyển dụng.
3.2. Đọc thành tiếng (Read Aloud)
Read Aloud là phần thi yêu cầu thí sinh đọc thành tiếng, vì chiếm tương đối nhiều điểm nên thí sinh cần đầu tư thời gian và kiến thức. Với việc nhắc lại, cung cấp thông tin, giải thích, đọc với tốc độ tự nhiên, Read Aloud sẽ kiểm tra kỹ năng nói của bạn.
Bạn sẽ được yêu cầu đọc to khoảng sáu đến bảy đoạn văn được cho sẵn, mỗi đoạn sẽ có ba mươi đến bốn mươi giây chuẩn bị. Bạn sẽ bắt đầu nói sau mỗi tiếng bíp phát ra từ máy tính, điều chỉnh tốc độ cũng như âm lượng phù hợp với từng dung lượng.
Để làm tốt bài thi này, thí sinh cần lưu ý ngắt nghỉ đúng dấu chấm lẫn dấu phẩy. Trong trường hợp câu không có dấu phẩy, thí sinh có thể chủ động ngắt, nhưng phải đảm bảo cụm từ, câu đó có ý nghĩa.
Luyện đọc thường xuyên là việc cần phải làm, hãy kiên trì đọc để có phản xạ tốt hơn và biết cách ngắt nghỉ hợp lí. Tiếp đến là luyện thêm ngữ điệu, cách lên xuống giọng phù hợp với ngữ cảnh.
Thí sinh lưu ý khi máy bắt đầu ghi âm, hãy chú ý đến tín hiệu, tránh việc bắt đầu quá muộn hoặc quá sớm, điều này sẽ gây ảnh hưởng đến kết quả thi. Tập trung vào nội dung bài đọc, có thể dụng tay hoặc trỏ chuột để đi theo nội dung đoạn văn.
Trong trường hợp luyện tập ở nhà, hãy chọn ra bài báo hoặc đoạn văn bằng tiếng Anh để luyện tập. Hãy bắt đầu với hai đến ba câu, khoảng sáu mươi từ để đọc, áp dụng những lưu ý nêu trên để thực hành.
3.3. Nhắc lại câu đã nghe (Repeat Sentence)
Repeat Sentence sẽ chiếm khoảng 32% điểm Speaking và 22% điểm Listening. Trong đó, phần kiểm tra kỹ năng nói sẽ tương tự như Read Aloud, còn phần kiểm tra kỹ năng nghe sẽ tập trung vào từ vựng học thuật, suy luận, nghe hiểu, tốc độ và ngữ điệu.
Thí sinh sẽ được nghe và yêu cầu nhắc lại khoảng mười đến mười hai câu văn ngắn, thí sinh sẽ có khoảng tám giây, tính từ lúc bắt đầu nghe đến thời điểm ghi âm, hãy chú ý tín hiệu và bắt đầu nói.
Để làm tốt phần thi này, thí sinh nên rèn luyện ba kỹ năng là nghe, hiểu và lặp lại thay vì nghe, nhớ và lặp lại. Với cách làm cũ là nghe, nhớ sẽ khiến bạn có thể bỏ sót thông tin, lặp lại nội dung không đúng, sai quá 50%.
Hãy tập trung để hiểu được ý nghĩa cũng như ngữ cảnh câu văn, liên kết câu văn vừa phát với hình ảnh để hình dung được tốt hơn. Với câu dài, hãy ghi chú lại những từ khóa quan trọng, nên viết tắt để tránh tiêu tốn nhiều thời gian.
Nếu không thể nhớ hết, thí sinh có thể lặp lại nội dung khoảng 50%, điểm số sẽ được tính là hai phần ba. Khi lặp lại, hãy diễn đạt đúng thứ tự với tốc độ ổn định, đọc trôi chảy và không nên dừng lại giữa các đoạn quá lâu.
3.4. Miêu tả tranh (Describe Image)
Describe Image sẽ chấm điểm hoàn toàn cho kỹ năng Speaking, thí sinh muốn đạt điểm cao ở phần này cần phát triển luận điểm, lấy ví dụ, giải thích, trình bày nội dung logic, phát triển ý tưởng, sử dụng từ khóa đúng và phù hợp với ngữ cảnh, ngữ pháp.
Phần thi này sẽ có khoảng sáu đến bảy bức tranh, hệ thống sẽ cho hiển thị trên máy tính và thí sinh có hai lăm giây để phân tích, chuẩn bị. Khi máy phát tín hiệu ghi âm, thí sinh sẽ có bốn mươi giây để miêu tả bức tranh.
Vì thời gian chuẩn bị chỉ có hai lăm giây nên thí sinh cần tìm hiểu những dạng hình ảnh có thể xuất hiện, đặc biệt là dạng biểu đồ chứa số liệu, thông tin. Luyện tập với cách đọc biểu đồ sẽ giúp cải thiện trình độ, nâng cao khả năng tư duy cũng như phản xạ dưới áp lực thời gian.
Hai phần ba số điểm sẽ được chấm vào khả năng phát âm, khả năng diễn đạt trôi chảy của thí sinh nên đừng chủ quan bỏ qua. Bạn có thể chuẩn bị cho mình một cấu trúc làm bài sẵn, phần một là giới thiệu, phần hai là miêu tả đặc điểm tranh, phần ba là kết luận và phán đoán xu hướng tương lai.
3.5. Trình bày lại bài giảng (Retell Lecture)
Dạng bài Retell Lecture sẽ chiếm 12% số điểm kỹ năng nói và 10% số điểm kỹ năng nghe. Ngoài ra, tiêu chí chấm điểm của phần này còn dựa trên khả năng xác định chủ đề, nội dung chính bài giảng, xác định luận điểm, mục đích, phong cách và thái độ của người nói.
Ở mức độ cao hơn, Retell Lecture còn chấm điểm về việc người thi có hiểu được những thông tin ngầm, trừu tượng của đề bài hay không. Nhìn từ góc độ này, có thể thấy PTE mang tính học thuật tương đối cao.
Speaking Retell Lecture sẽ đưa cho thí sinh bài nghe khoảng sáu mươi đến chín mươi giây, nhiệm vụ của thí sinh là trình bày lại bằng giọng văn của mình trong khoảng bốn mươi giây. Thí sinh có mười giây để chuẩn bị, khi tín hiệu ghi âm xuất hiện thì có thể bắt đầu.
Để làm tốt phần thi này, thí sinh nên ghi chú các từ khóa chính, hãy viết vắn tắt để tiết kiệm thời gian. Hãy ưu tiên ghi những từ khóa liên quan đến danh từ, động từ, tính từ xuất hiện trong câu.
Bạn có thể chuẩn bị một số mẫu câu sẵn cho phần thi Speaking diễn ra trôi chảy, có sự mạch lạc và phù hợp thời gian giữa các câu. Như đã nêu ở trên, nếu muốn đạt điểm cao thì thí sinh phải nhìn ra và trình bày được những vấn đề sâu xa, có hàm ý hoặc một dự đoán về tương lai.
Nếu đang trong quá trình tự học tại nhà, thí sinh có thể mở những postcard hoặc TV show để luyện tập. Hãy bắt đầu với những nội dung ngắn, tập trung lắng nghe và tìm kiếm những luận điểm để trình bày, đừng quên bấm thời gian tương ứng với kỳ thi thật.
3.6. Trả lời câu hỏi ngắn (Answer Short Question)
Dù nằm trong phần thi Speaking nhưng Answer Short Question lại chỉ chiếm 3% tổng số điểm kỹ năng nói, đánh giá thêm 7% tổng số điểm nghe. Phần thi này gồm mười đến mười hai câu hỏi, các câu hỏi ngắn sẽ kiểm tra khả năng nghe và vốn từ vựng của người thi.
Bạn lưu ý, đáp án chính xác của phần thi này thường chỉ có một nên tập trung tìm kiếm câu trả lời phù hợp nhất. Để làm tốt, hãy chủ động ôn tập thêm từ vựng, hiểu cách sử dụng của chúng với ngữ pháp tương ứng.
Chọn được đáp án, thí sinh nên trả lời thật ngắn gọn và phát âm rõ ràng, đúng phiên âm. Trong trường hợp gặp lỗi, thí sinh có thể chủ động chỉnh sửa, miễn trong thời gian hệ thống quy định.
4. Tiêu chí chấm điểm từng phần PTE Speaking
Sau khi đã hiểu cách làm bài của từng phần PTE Speaking thì thí sinh cần nắm được các tiêu chí chấm điểm, từ đó có những câu trả lời sát, gần đúng với hội đồng thi. EC INSPRDIE thông tin đến bạn tiêu chí theo từng phần thi một cách chi tiết.
4.1. Đọc thành tiếng (Read Aloud)
Chấm điểm phần thi này sẽ dựa trên ba tiêu chí là nội dung, phát âm và độ trôi chảy. Cụ thể:
– Mỗi nội dung đọc sai, bị thay thế, bỏ sót hoặc chèn thêm từ sẽ tính là một lỗi, để ăn trọn điểm, trước hết bạn cần đọc đủ, đúng. Trường hợp thí sinh đọc sai hơn một nửa nội dung sẽ bị tính 0 điểm nội dung.
– Phát âm sẽ được chấm dựa trên năm thang điểm, 0 điểm tương ứng với không nói được hoặc phát âm sai, 1 điểm tương ứng với mới bắt đầu, 2 điểm tương ứng với trình độ phát âm trung, 3 điểm tương ứng với phát âm tốt, 4 điểm tương ứng với trình độ nâng cao và 5 điểm là phát âm như người bản xứ.
– Độ trôi chảy cũng được tính theo thang điểm từ 0 đến 5 như phát âm. Hệ thống sẽ chấm dựa trên việc đo khoảng cách phát âm giữa các thí, càng đọc đều thì điểm số sẽ càng cao.
4.2. Nhắc lại câu đã nghe Repeat Sentence
Phần thi Repeat Sentence có hai tiêu chí chấm điểm về phát âm và tốc độ đọc giống với Read Aloud, phát âm tròn vành rõ chữ cùng tốc độ đọc đều sẽ giúp bạn đạt điểm cao trong kỳ thi.
Còn với nội dung, hệ thống sẽ chấm trên thang điểm từ 0 đến 3. Theo đó, 0 điểm là không lặp lại được câu nào, 1 điểm là lặp lại ít hơn 50% nội dung đã nghe, 2 điểm là lặp lại được khoảng 50% câu đã nghe, 3 điểm là lặp lại chính xác câu đã nghe.
Chú ý, thang điểm nêu trên được tính khi thí sinh lặp lại đúng nội dung theo thứ tự mà file âm thanh đã phát trước đó.
4.3. Miêu tả tranh (Describe Image)
Describe Image có tiêu chí chấm điểm về phát âm, tốc độ đọc tương tự Read Aloud và Repeat Sentence. Bạn có thể kéo ngược lên trên để nắm rõ hơn thông tin, chi tiết tiêu chí chấm điểm.
Riêng với tiêu chí chấm nội dung, hệ thống sẽ chấm nội dung Describe Image dựa trên thang điểm từ 0 đến 5. Cụ thể như sau:
– 0 điểm tương ứng với khả năng miêu tả tranh rời rạc, chỉ nêu ra được một vài yếu tố.
– 1 điểm tương ứng với khả năng miêu tả tranh cơ bản, không làm rõ được mối quan hệ, hàm ý của bức tranh.
– 2 điểm tương ứng với khả năng miêu tả được một vài điểm quan trọng của bức tranh, đề cập được mối quan hệ cũng như nêu được kết luận.
– 3 điểm tương ứng với khả năng miêu tả được các yếu tố quan trọng của bức tranh, đề cập được hàm ý nội dung bức tranh và kết luận.
– 4 điểm tương ứng với khả năng miêu tả được toàn bộ các điểm quan trọng cùng mối quan hệ của bức tranh, nêu được hàm ý và kết luận.
– 5 điểm tương ứng với khả năng miêu tả được các yếu tố trong bức tranh, mối quan hệ và dự đoán tương lai, nêu được hàm ý và kết luận.
4.4. Trình bày lại bài giảng (Retell Lecture)
Giống với phần thi Describe Image, tiêu chí chấm điểm cho phần trình bày lại bài giảng không có sự khác biệt. Vẫn đánh giá dựa trên ba đề mục chính là phát âm, nội dung và tốc độ nói.
Phần nội dung chấm điểm theo thang 5 như trên, từ thấp đến cao để đánh giá trình độ sử dụng và tư duy tiếng Anh. Hãy chú ý lắng nghe bài giảng để tìm ra được những điểm quan trọng, đồng thời mở rộng để ăn điểm.
4.5. Trả lời câu hỏi ngắn (Answer Short Question)
Khác với những phần thi trên, Answer Short Question không có tiêu chí chấm điểm rõ ràng. Hệ thống thi sẽ chấm điểm dựa vào vốn từ của thí sinh, mỗi câu trả lời đúng sẽ được tự động cộng điểm, nếu sai sẽ nhận 0 điểm.
5. Mẹo đạt điểm cao bài thi PTE Speaking
Để đạt điểm cao trong phần thi PTE Speaking, thí sinh cần chú ý đến việc đọc trôi chảy, liền mạch và tự nhiên. PTE không yêu cầu người thi phải luyến láy từ vựng, lướt âm hay nuốt chữ nhằm mục đích thể hiện giống người bản xứ.
Hãy bổ sung vốn từ vựng cho bản thân, bao gồm từ vựng giao tiếp thông thường đến từ vựng học thuật. Ngoài việc ghi nhớ từ vựng, thí sinh cần hiểu được cách sử dụng sao cho đúng nghĩa pháp.
Khi nói, người thi cần chú ý đến việc ngắt nghỉ cho đúng dấu phẩy, dấu chấm trong câu. Dựa vào yêu cầu của từng phần để làm bài, yêu cầu nhắc lại thì bạn cần nhắc lại y nguyên, còn yêu cầu kể lại thì chỉ nên nói ngắn gọn và đúng trọng tâm.
Với một số dạng đề khó thì bạn có thể ghi chú lại những từ khóa chính, tập trung vào việc hiểu nội dung hay vì ghi nhớ. Hơn hết, nếu không hiểu đề bài thì hãy cố nói, không được để trống micro quá ba giây.
Thí sinh không được để trống micro quá ba giây, bởi sau ba giây hệ thống sẽ tự đóng micro, gây ảnh hưởng đến kết quả cuối. Tuy nhiên, người thi cũng không được nói trước khi micro mở, hãy chú ý đến tín hiệu của hệ thống.
Với những chia sẻ về cách làm bài, tiêu chí chấm bài thi PTE Speaking nêu trên, EC INSPRIDE hy vọng đã giúp bạn giải quyết phần nào những thắc mắc, khó khăn về bài thi đánh giá năng lực ngoại ngữ tiếng Anh này.
