Đối với người học Tiếng Anh, từ điển là một công cụ hữu hiệu không thể thiếu để trau dồi từ vựng, phát âm và cách sử dụng. Hiện nay có rất nhiều từ điển, tuy nhiên, khi chọn cần lưu ý hai điểm sau:
- Thứ nhất: Từ điển phải phù hợp với nhu cầu người học.
- Thứ hai: Người học cần nhận biết về tất cả các loại thông tin chứa trong từ điển và biết cách vận dụng tốt những thông tin đó.
1. Tầm quan trọng của kỹ năng dịch bằng từ điển Tiếng Anh
Đối với sinh viên nghiên cứu chuyên sâu về tiếng Anh, việc sử dụng từ điển được xem là một kỹ năng quan trọng mà bạn cần tìm hiểu để biết cách sử dụng từ điển hiệu quả. Bên cạnh các kỹ năng nghiên cứu, kỹ năng tra từ điển học thuật đóng vai trò quan trọng không kém vì nó giúp người học chọn lọc được từ vựng chính xác cho từng bối cảnh cụ thể, tạo ấn tượng cả khi nói và viết.
2. 2 cách sử dụng dịch thuật bằng từ điển Tiếng Anh hiệu quả
2.1. Tìm đúng nghĩa của một từ
Một từ có thể chỉ có một nghĩa, nhưng có những từ sẽ là đa nghĩa, khi dịch cần chú ý đặt vào hoàn cảnh cụ thể để nắm bắt chính xác ý nghĩa của nó. Hầu hết các từ điển liệt kê nghĩa phổ biến nhất của một từ lên đầu tiên, nhưng người học cần lưu ý có xem hết các nghĩa được liệt kê trong mục từ điển chứ không nên chỉ nhìn vào ý nghĩa đầu tiên đó.
Khi bắt gặp các từ vựng trong văn bản học thuật, điều quan trọng là phải đọc các định nghĩa của từ vựng đó một cách cẩn thận. Một từ điển thông thường “neglect” có nghĩa là “thất bại khi làm điều gì đó theo cách nào đó” và trong tiếng Anh từ “neglect” được xem là một điều xấu. Tuy nhiên, các nhà khoa học có thể sử dụng “neglect” với nghĩa là “bỏ qua một một cái gì đó vì nó không quan trọng”. Ví dụ: “One may neglect the voltage drop altogether while calculating the current” (Người ta có thể hoàn toàn bỏ qua việc giảm điện áp trong khi tính toán dòng điện).
2.2. Làm thế nào kết hợp các từ trong một câu và trong cấu trúc của một văn bản?
- Ngữ pháp (grammar)
Có nhiều lỗi sai phát sinh liên quan đến các ngữ pháp, bao gồm:
+ Cấu trúc ngữ pháp theo sau một động từ. Ví dụ: “expect to do something” chứ không phải “anticipate” doing something”.
+ Liệu một động từ (verb) có cần một chủ thể (subject) hay không. Ví dụ: “discuss something” chứ không phải “discuss about something”.
+ Giới từ (preposition) kết hợp với một từ cụ thể. Ví dụ: “compared with” hoặc “compared to” (cả hai đều được).
Bất kì một quyển từ điển chất lượng nào cũng sẽ giúp người học làm rõ nghĩa của từ cả về mặt ngữ pháp và khi được đặt vào một bối cảnh cụ thể. Đối với một cấu trúc quan trọng sẽ được in đậm trong từ điển. Trong quá trình luyện viết tiếng Anh bạn nên nhìn vào các câu ví dụ cũng như cấu trúc để biết cách sử dụng từ vựng tốt hơn.
- Sự kết hợp từ (collocation)
Collocation là cách các từ phối hợp với nhau để nghe tự nhiên hơn trong một bối cảnh cụ thể. Ví dụ: chúng ta có thể nói “the typhoon brought heavy rain and strong winds” (Bão đã mang theo mưa to và gió mạnh), nhưng chúng ta sẽ không thể nói rằng “the typhoon brought strong rain and heavy winds”. Sự kết hợp trong ví dụ sau (strong rain, heavy winds) không phải là collocation.
Khi nhận được những collocation sai, có thể khiến người học không hiểu được nội dung văn bản, trái lại còn làm tối nghĩa và lệch lạc ý nghĩa thực sự của văn bản. Chọn đúng những collocation sẽ giúp người học có thể hiểu chính xác hơn văn bản và gây được sự chú ý khi nói, giúp người nghe hiểu được những gì người học muốn truyền tải.
Collocations thường là các cặp từ, ví dụ như: động từ + danh từ (carry out a survey), tính từ + danh từ (a clear distinction) hoặc trạng từ + tính từ (highly significant).
